Miesiąc listopad co roku niesie szereg rocznic, które wszyscy przyzwyczailiśmy się uroczyście obchodzić. W Jubileuszowym Roku 2000 obok Święta Zmarłych, Odzyskania Niepodległości i kolejnej rocznicy wybuchu Powstania Listopadowego doszła jeszcze jedna - 140 urodziny Ignacego Jana Paderewskiego. Jedno z najmłodszych warszawskich muzeów - Muzeum Niepodległości, kierowane przez niestrudzonego dr Andrzeja Stawarza musiało nieźle się uwijać, aby sprostać wyjątkowemu spiętrzeniu rocznic.

Obchody poświęcone I. J. Paderewskiemu 5. XI. 2000 r. rozpoczął uroczysty koncert inauguracyjny w Muzeum I. J. Paderewskiego i Wychodźstwa Polskiego w Warszawskich Łazienkach (oddział Muzeum Narodowego). Zainteresowanie warszawiaków było tak duże, że zabrakło nawet dostawek i miejsc stojących. Dnia następnego (6. XI. 2000 r.) w Pałacu Radziwiłłów (Muzeum Niepodległości) odbyło się otwarcie wystawy "Ignacy Jan Paderewski w świecie polityki", połączone z recitalem Elżbiety Nowotarskiej. Na obu imprezach wykonywane były utwory I. J. Paderewskiego i F. Chopina. 9. XI. oba muzea zaprosiły dziennikarzy na konferencję prasową. Okazała się ona wielkim zaskoczeniem dla organizatorów i nielicznych gości obecnych na sali. Wyjaśniło się, że na spotkanie nie przybył żaden z przedstawicieli liczących się mediów. Podczas tego spotkania miałem chwilę osobistej satysfakcji, gdyż mogłem zgromadzonym przedstawić trzy polskie czasopisma wychodzące w Wilnie, w tym i "Naszą Gazetę" - wszystkie z obszernymi materiałami o wielkim Kompozytorze, polityku i patriocie jakim był Mistrz Paderewski. Jak wiemy pochodził on z Kresów, a swoim Kunsztem muzycznym wygrał na fortepianie Niepodległość dla Polski. Wielokrotnie przy różnych okazjach kaptowany przez rozmaitych polityków niezmiennie powtarzał "moją partią jest Polska". W konferencji uczestniczyli również przedstawiciele hotelu Meri den Bristol (ongiś własność Kompozytora) i Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych (która od kilku lat nosi imię I. J. Paderewskiego). Dyrektor Wytwórni po obejrzeniu w/w wileńskich artykułów prosił przekazać ich redaktorom i Czytelnikom wraz z życzeniami portret Mistrza wykonany w Jego firmie. Mieliśmy również możliwość "przedpremierowego" zwiedzenia wystawy "Polak miary niepospolitej". Wystawa ta zgromadziła wiele eksponatów nigdy przedtem w Polsce nie oglądanych.

W wigilię Święta Niepodległości 10. XI. 2000 r. w muzeum o tej samej nazwie mogliśmy uczestniczyć w otwarciu wystawy "Warszawa i Mazowsze w walce o Niepodległości Kraju w latach 1794 - 1920 r.". Oglądanie eksponatów na niej zgromadzonych (z muzeów Warszawy i Płocka) dostarczyło zwiedzającym kolejnych patriotycznych wzruszeń. Niejako podsumowaniem wszystkich imprez organizowanych w Muzeum Niepodległości lub przy jego współudziale była sesja popularnonaukowa "Idea Niepodległości - dawniej i dziś". Sesję zaszczycił swoją obecnością ostatni Prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski.

Prof. dr hab. Wiesław Jan Wysocki (znany już dobrze Czytelnikom "Naszej Gazety") mówił o "Idei Niepodległości w kształtowaniu świadomości Narodowej w polskiej literaturze historycznej'. Ten niezwykle precyzyjnie przygotowany referat analizujący poszczególne utwory naszej literatury pod względem idei patriotyczno - niepodległościowej mógłby być ściągawką z tego tematu dla młodzieży. Niestety, tej na sali prawie że nie było. Kilkakrotnie głos zabierał Prezydent R. Kaczorowski, a całe spotkanie podsumował dr Andrzej Stawarz przedstawiając rolę muzeum historycznego w upowszechnianiu tradycji niepodległościowych i patriotycznych.

Następnie wywiązała się ożywiona dyskusja, w której przeważały głosy o niedostatecznym patriotycznym wyedukowaniu polskiej młodzieży. Porównania z okresem międzywojennym dla dzisiejszej rzeczywistości wypadały bardzo niekorzystnie. Wiek obecnych na sali dyskutantów - więcej niż średni - zdawał się potwierdzać nikłe zainteresowanie młodzieży niepodległościową tematyką. Jako przyczynę tego stanu wskazywano: nikłe zainteresowanie mediów, 50 lat rządów komuny i wymordowanie wielkiej ilości inteligencji w okresie wojny przez obu najeźdźców. Heroiczne wysiłki Muzeum Niepodległości nie zmienią tej sytuacji, jeżeli nie znajdą się naśladowcy, poparcie władz i mediów.

Od redakcji: dziękujemy za obszerną relację oraz za pięknie wykonany portret I. J. Paderewskiego

NG 50 (486)