Raz na tysiąc lat i chyba po raz pierwszy w historii Polski warto zastanowić się, który z Rodaków powinien wejść do polskiego Panteonu. Wyboru dokonamy grupując naszych liderów w następujące kategorie: (a)politycy i liderzy, (b)wodzowie, (d)bohaterowie i ikony, (e)budowniczowie i tytani, (f) myśliciele i uczeni, (f)twórcy i artyści, (g)sportowcy. W każdej kategorii wytypujemy sześć osób (ćwierćfinał), z tym że w kategoriach (f i g) wytypujemy 12 Polaków, jako że są to nasze najmocniejsze kategorie, czyli w sumie 54 Wielkich Rodaków. Następnie wytypujemy Polaka Tysiąclecia w każdej kategorii (półfinał), a w końcu Polaka Tysiąclecia (finał).

Wśród liderów i polityków (a) typuję następujących Polaków: Mieszko I, Bolesław Chrobry, Władysław Jagiełło, Józef Piłsudski, Jan Paweł II, Lech Wałęsa. Za najwybitniejszego Polaka w tej kategorii wybieramy papieża Jana Pawła II, ''odnowiciela" Polski i Wschodniej Europy, a także "autorytetu moralnego świata".

Wśród wodzów (b) trzeba wybrać: Stanisław Żółkiewski, Jan III Sobieski, Tadeusz Kościuszko, Józef Poniatowski, Józef Piłsudski, Władysław Sikorski, Władysław Anders. Za najwybitniejszego Polaka w tej kategorii wybieramy Jana III Sobieskiego, który uratował Europę przed zalewem Turków.

Do grona bohaterów i ikon (c) zaliczymy: Zawisza Czarny, Kazimierz Pułaski, Jan Kiliński, Józef Sowiński, Henryk Sucharski, Tadeusz Zawadzki "Zośka". Za najwybitniejszego Polaka w tej kategorii wybieramy mjr. Henryka Sucharskiego, obrońcę Westerplatte przed nawałą Niemiecką.

Do grona budowniczych i tytanów (d) można zaliczyć: Kazimierz Wielki, Hipolit Cegielski, Eugeniusz Kwiatkowski, Stanisław Rogalski, Stanisław Wigura, Jerzy Drzewiecki (konstruktorzy samolotu RWD), Halina Skibniewska (architektura), Jacek Karpiński (konstruktor komputerów). Za najwybitniejszego Polaka w tej kategorii wybieramy Kazimierza Wielkiego, który w XIV w "zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną."

Wśród myślicieli i uczonych (e) widziałbym takie osoby: Mikołaj Kopernik, Stanisław Staszic, Maria Curie-Skłodowska, Władysław Tatarkiewicz, Tadeusz Kotarbiński, Leszek Kołakowski. Za najwybitniejszego Polaka w tej kategorii wybieramy oczywiście Mikołaja Kopernika, który "poruszył Ziemię."

W składzie twórców i artystów (f) należy wymienić: Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Fryderyk Chopin, Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, Jan Matejko, Halina Modrzejewska, Jan Kiepura, Zygmunt Lutosławski, Andrzej Wajda. Za najwybitniejszego Polaka w tej kategorii wybieramy Fryderyka Szopena, którego muzyka jest nieśmiertelna w każdej sali koncertowej świata

Do grona sportowców (g) trzeba włączyć następujące osoby: Janusz Kusociński, Stanisława Walasiewicz, Irena Szewińska, Gerard Boniek, Jerzy Kulej, Jerzy Pawłowski , Stanisław Marusarz, Sobiesław Zasada, Ryszard Szurkowski, Jadwiga Jędrzejowska, Wojciech Fibak, Marek Kamiński. Za najwybitniejszego Polaka w tej kategorii wybieramy Janusza Kusocińskiego, pierwszego złotego medalistę olimpijskiego, którego Niemcy tak się bali, że go zamordowali.

Do "półfinału" zatem wchodzą, (tym razem podamy listę według linii czasowej): Kazimierz Wielki (XIV w.), Mikołaj Kopernik (XV w.), Jan III Sobieski (XVII w.), Fryderyk Chopin (XIX w.), Janusz Kusociński (XX w.), Henryk Sucharski (XX w.), Jan Paweł II (XX w.). Jak wynika z listy, czterech Wielkich Polaków działało mniej więcej w połowie historii Polski a trzech Wielkich Rodaków działało lub działa w XX w. Gdyby uwzględnić czas działania wszystkich 54 Wielkich Polaków to się okaże, że najpłodniejszy jest wiek XX, a po nim wiek XIX, czyli ostatnie 200 lat, z których Polska była w kryzysie przez 168 lat (84%). Nic dziwnego, że okres ten wytworzył najmocniejszych Polaków, którzy starali się zmienić sytuację swoją postawą i pracą.

Biorąc pod uwagę wkład Polaków w rozwój humanizmu na świecie, w tym dobro jakie on przyniósł dla Polski, do finału kwalifikuje dwóch Wielkich Polaków: uczonego Mikołaja Kopernika i papieża Jana Pawła II. Pomimo panującej opinii w świecie o Polakach, że są w zasadzie tylko ofiarnymi żołnierzami i romantycznymi poetami, nasi dwaj finaliści są ludźmi rozumu i moralności uniwersalnej.

Z tej nieśmiertelnej dwójki finalistów na Polaka Tysiąclecia wybieramy Jana Pawła II, bojownika o wolność człowieka i Polski. Nasz Papież nie tylko odnowił Polskę, ale także popycha świat w kierunku transformacji kultury śmierci w kulturężycia.

NG 3 (492)