NaszaGazeta

Od 1 stycznia 2002 roku Ministerstwo Oświaty i Nauki Litwy zamierza wprowadzić nowy system finansowania szkół ogólnokształcących. W założeniu jest to zjawisko pozytywne, mające zapewnić stałe i na czas finansowanie, uchronić szkołę od wszelkich możliwych niespodzianek i wstrząsów, zapewnić lepszą, a co najważniejsze bardziej sprawiedliwą opłatę pracy nauczyciela.

Jednak jak to nieraz bywa- najlepsze chęci giną w obliczu braku pieniędzy, dlatego też i wdrażanie nowego finansowania szkół stoi pod znakiem zapytania.

Odchodząc jednak od rozważań finansowania szkół natury ogólnej, chciałbym się zatrzymać przy "koszyku ucznia" i jego wpływach na funkcjonowanie szkół mniejszości narodowych. Wszem i wobec, na różnych poziomach twierdzi się o potrzebie zachowania języka, kultury i tradycji mniejszości narodowych, poprzez stworzenie między innymi odpowiednich warunków funkcjonowania szkół tych mniejszości, pokrywając różnicę wszystkich wydatków edukacyjnych, wynikających z potrzeb szkół mniejszości narodowych we wszystkich szkołach ogólnokształcących. Takie pokrycie przewidziane w metodyce finansowania szkół, ustalonej przez Ministerstwo Oświaty i Nauki Litwy, stanowi obecnie dla szkół na wsi 10 %, a w mieście 5 % dodatku do ogólnej ustalonej normy średnio 1555 litów na jednego ucznia. "Macierz Szkolna" w dniu 22 sierpnia 2001 roku wystąpiła z pismem interwencyjnym do premiera, przewodniczącego Sejmowego Komitetu ds. Oświaty, Nauki i Kultury i ministra Oświaty i Nauki wyjaśniając, że wydatki wynikające z planu nauczania w szkołach mniejszości narodowych są o wiele wyższe niż przewidziane 5-10 procent oraz zabiegając o przyznanie takiego dodatku w wysokości 40% dla szkół na wsi i 30% - w mieście. W odpowiedzi, broniąc swojego stanowiska, Ministerstwo Oświaty i Nauki Litwy wyjaśnia, że zgodnie z planem nauczania w szkołach mniejszości narodowych liczba maksymalnie obowiązujących godzin lekcyjnych jest tylko o 3 % wyższa w stosunku do szkół litewskich. Uważamy, że takie stwierdzenie jest zamierzone i nieprawdziwe, mające na celu zagmatwać sprawę i stworzyć pozory jednakowego poziomu finansowania szkół.

Niżej podajemy faktyczną różnicę, wynikającą z liczby godzin lekcyjnych według planu nauczania w szkołach z litewskim i nielitewskim językiem nauczania.

Liczba obowiązkowych godzin lekcyjnych w klasach V-VIII w szkołach nielitewskich jest wyższa o 8,8 procent niż w litewskich.

Z uwagi na to, że podręczniki dla klas V-VIII nie wszystkie są wydane w języku polskim, trudno jest dokonać całkowitego porównania, jednak te wydane są o 70-90 procent droższe:

"Matematyka i świat dla kl. V." w j. litewskim - 22,91 Lt, w j. polskim - 42,01 Lt, odpowiednio dla klasy VI - 21,58 Lt i 36,46 Lt; "Przyroda i człowiek dla kl. VI' w j. litewskim - 13,25 Lt, w j. polskim - 24,02 Lt; "Geografia" odpowiednio -17,91 Lt i 27,65Lt; "Biologia dla kl. VIII "- 13,7 Lt w j. litewskim - 33,92 Lt - w j. polskim; "Zbiór zadań do fizyki dla kl. VII -X" -11,6 Lt w j. litewskim i 22,2 Lt- w j. polskim; ''Matematyka cz. I i II dla klasy VIII?- 22,18 Lt w j. litewskim i 42,85 Lt- w j. polskim; "Fizyka dla kl. VIII" - 16,27 Lt w j. litewskim i 33,66 Lt - w j. polskim; "Chemia dla kl. VIII" - 13 Lt i 18,72 Lt w j. polskim.

III. Liczba obowiązkowych godzin lekcyjnych wraz z godzinami lekcyjnymi do podziału na grupy w klasach IX - X w szkołach z litewskim językiem nauczania wynosi 86 godzin, zaś z nielitewskim - 88 godzin, co stanowi 2,3 procent więcej w szkołach nielitewskich.

IV. Liczba obowiązkowych godzin lekcyjnych w klasach XI - XII bez podziału na grupy,(jako że w tych klasach istnieje możliwość wielu wariantów oraz tworzenie się grup mobilnych) w szkołach litewskich 64 godziny, w nielitewskich - 66 godzin, stanowiąc 3,1 procent więcej.

* Różnica maksymalnie obowiązkowych godzin lekcyjnych w szkołach mniejszości narodowych w porównaniu do szkół litewskich stanowi o wiele więcej niż 3 procenty wskazane przez Ministerstwo Oświaty i Nauki, i które brane są za podstawę przy obliczaniu współczynnika finansowania szkół mniejszości narodowych.

* Wprowadzany system finansowania zamiast wspierać, będzie jak najbardziej niszczył szkoły początkowe i podstawowe mniejszości narodowych, stanowiące podstawę kształcenia młodzieży, gdyż zgodnie z reformą oświaty w przyszłości w rejonach mogą pozostać zaledwie 2-3 gimnazja, w sytuacji, gdy szkoły początkowe i podstawowe miałyby funkcjonować powszechnie .

* Oprócz większej liczby obowiązkowych godzin lekcyjnych i wyższych kosztów podręczników w szkołach z nielitewskim językiem nauczania, wymagane są również większe nakłady na doskonalenie zawodowe kadry pedagogicznej(zamiana lekcji na czas trwania kursów doskonalących), również większe wydatki na wyposażenie pracowni przedmiotowych i poglądowości. Dlatego też występujemy o zwiększenie współczynnika finansowego do 1,3-1,4.

Powyższa analiza sytuacji oraz wnioski z niej wynikające, zostały ponownie skierowane do najwyższych władz republiki.